Familiebedrijven
Wat je moet weten
Tussen alle ondernemingen nemen familiebedrijven een unieke plek in. Of het nu gaat over kleine familiebedrijven of ondernemingen die werken door middel van grotere structuren, ze hebben allemaal gemeen dat er drie systemen naast elkaar en door elkaar lopen: het systeem van de familie, dat van het bedrijf en tenslotte het systeem van de aandeelhouders.
Zo kunnen in een familiebedrijf de zakelijke belangen lijnrecht tegenover de belangen van de familie of die van de aandeelhouders komen te staan. Met mijn ervaring als bemiddelaar in familiebedrijven help ik jullie om te communiceren met elkaar vanuit een respect voor ieders rol, zowel in het bedrijf als in de familie. Van hieruit kunnen jullie overeenkomsten worden vastgelegd in een familiecharter en/of een aandeelhoudersovereenkomst
Pensioen / Stopzetting activiteiten
Wanneer de oprichter van het familiebedrijf met pensioen wil gaan of de activiteiten wenst stop te zetten, brengt dit ook een grote verandering met zich mee voor de familieleden die in het bedrijf werken. Wordt de zaak verkocht? Nemen kinderen of kleinkinderen het bedrijf over?
Hoe blijven zij hierin goed communiceren zodat de familiale relatie er niet onder lijdt? Dit kan complex zijn en vraagt respect voor ieders gevoeligheden, zeker wanneer bepaalde kinderen de zaak voortzetten en andere niet. Als juridisch geschoold bemiddelaar sta ik jullie bij om tot een correcte verdeling en de nodige afspraken voor de toekomst te komen.
Functieverdelingen
Vaak is het in een familiebedrijf niet zo eenvoudig om te bepalen wie welke functie zal uitoefenen. De familiebanden doorkruisen vaak de structuur van de onderneming en dit kan voor spanningen zorgen. Vanuit ieders belangen en behoeften, creëer ik de ruimte om tot een taakverdeling te komen die werkzaam is zowel binnen het bedrijf als binnen de familie.
Toekomst van het familiebedrijf
Duidelijke afspraken in het familiebedrijf helpen discussie en conflicten te voorkomen. Als erkend bemiddelaar in burgerlijke- en handelszaken, als tevens in sociale zaken, help ik jullie om deze gemaakte afspraken om te zetten in een familiecharter en / of een aandeelhoudersovereenkomst.
Zo kunnen er voorwaarden vastgelegd worden voor wie in het familiebedrijf kan komen werken (opleiding, te volgen traject binnen het bedrijf, …) . Tevens kan er duidelijkheid worden geschept omtrent ieders verwachtingen bij aandelenoverdrachten.
FAQ
Wij hebben een conflict in het familiebedrijf! Zijn wij de enigen of komt dit vaker voor?
Conflicten komen vroeg of laat in alle ondernemingen voor. In familiebedrijven zijn de onenigheden mogelijks van een andere aard en komen ze gezien de intensiteit en de passie waarmee familieleden werken in hun bedrijf, haast onvermijdelijk voor!
In een familiebedrijf spelen geschillen zich immers vaak af op een emotioneler niveau, het niveau dat verbonden is met de familie. Het ogenschijnlijk conflict verdoezelt vaak de onderliggende spanningen en gevoeligheden. Waar het op het eerste zicht draait om een inhoudelijk probleem (taakverdeling, loon, uurregeling, …) , blijken de relaties tussen de familieleden (waardering, erkenning, gelijkwaardigheid, identiteit,…) vaak de werkelijke basis van de onenigheid te zijn.
Het is mijn taak als bemiddelaar om samen met jullie de verwijten en halsstarrige standpunten te vertalen naar belangen en behoeften en pas daarna, samen met de familieleden op zoek te gaan naar (creatieve) oplossingen.
Welke conflicten komen vaak voor in familiebedrijven?
Op Familiaal vlak:
- Onopgeloste familiale op persoonlijke conflicten;
- Onderlinge verloningsverschillen, leefstijlen, privileges;
- Generatieconflicten;
- Onderlinge competenties voor functies, opvolging zowel door de kinderen, kleinkinderen, als partners (koude kant), …
Op het vlak van de aandeelhouders:
- Minderheid <-> meerderheidsaandeelhouders;
- Aandeelhouders die in het bedrijf werken <> aandeelhouders die niet in het bedrijf werkzaam zijn;
- Familie aandeelhouders <> externe aandeelhouders
- Tussen aandeelhouders van verschillende generaties;
- Tussen aandeelhouders van verschillende takken van de familie
Op het vlak van het bedrijf:
- Gebrek aan openheid, transparantie en communicatie;
- Verschil in visie en strategie;
- Verloning en aanvullende arbeidsvoorwaarden;
- Geschiktheid voor een functie
Wat is een familiecharter?
Een familiecharter is het huishoudelijk reglement van het familiebedrijf. Dit document beschrijft hoe de aandeelhouders-familieleden omgaan met het bedrijf en met elkaar. Het charter biedt de familie een houvast op het moment dat ze geconfronteerd wordt met vragen, problemen en conflicten in het bedrijf. Het is dus raadzaam om het charter in een vroege fase op te stellen.
Een goed familiecharter houdt rekening met de missie, visie en waarde van het specifieke familiebedrijf. Deze visie kan onder meer betrekking hebben op de verloning van familieleden, de voorwaarden voor tewerkstelling (soort diploma, ervaring, het doorlopen van het bedrijf,..) van kinderen, kleinkinderen en schoonfamilie. Ook de opvolging binnen het bedrijf kan een plaatst krijgen binnen het charter.
Het charter zal steeds op maat van de familie en het bedrijf worden geschreven zodat het niet wordt herleid tot een document waaronder slechts een handtekening ter aanvaarding moet worden geplaatst!
Lees meer
Wat is de meerwaarde van een bemiddelaar bij (interne) reorganisaties?
Een reorganisatieplan kan nog zo mooi uitgetekend zijn, als je je managementteam, je leidinggevenden of je medewerkers niet mee hebt in je verhaal, dan is de kick-off ervan al bij voorbaat gedoemd.
Betrokken worden bij de organisatie en dus ook bij de reorganisatie biedt medewerkers de noodzakelijke aansporing om zich ten volle te laten zien en in te zetten voor deze organisatie en haar doelstellingen.
Hoe bereik je deze betrokkenheid en medewerking van al je personeel aan het nieuwe plan dat werd uitgetekend in het belang van de organisatie? Mogelijks loopt dit plan niet perfect gelijk of druist het zelfs in met de individuele vooruitzichten en belangen van je medewerkers.
Het is in deze mogelijke tegenstelling dat net een cruciale rol is weggelegd voor mij als bemiddelaar. Met mijn ervaring in bemiddeling in familiale en andere organisaties, kan ik aan iedere betrokkene bij de reorganisatie het vertrouwen en de ruimte geven om zijn of haar kijk op het verhaal mee te geven, alsook ieders belangen en de daaraan gekoppelde behoeften in kaart brengen. Doordat ik als bemiddelaar ook oog heeft voor de relationele aspecten (veiligheid, vertrouwen, openheid), wordt de ruimte geschept om met kennis van zaken en de betrokkenheid van alle medewerkers, samen het nieuwe verhaal te schrijven.
Daar waar de ondernemer of directie zelf zorg draagt voor de bredere inhoud van de gesprekken, staat de bemiddelaar in voor de regie ervan. Door de creatie van deze dynamiek worden onverwachte hindernissen op het veranderingsparcours niet ontweken, maar wel gezamenlijk aangepakt om hiermee een nieuwe toekomst voor alle betrokkenen te creëren.
Hoe kan een bemiddelaar ons helpen bij een conflict binnen ons familiebedrijf ?
Bij de aanvang van het traject informeer ik partijen over bemiddeling en over het te volgen traject. In eerste instantie zal ik samen met partijen klaarheid brengen over waar het in de discussie nu echt om draait.
Van daaruit gaan de betrokken partijen zelf, onder mijn leiding als meerzijdig bemiddelaar, het gerezen geschil oplossen. Hierbij is het van belang dat de uiteindelijk gekozen oplossing gedragen wordt door alle partijen.
De bemiddelaar luistert in eerste instantie naar ieders belangen en behoeften. Door het stellen van open vragen wordt het probleem gedefinieerd. Daarbij zal ik de (halsstarrige) standpunten en mogelijke verwijten vertalen in werkelijke belangen en behoeften van partijen. Vanuit deze belangen en behoeften komen partijen bij hun uiteindelijk doel, namelijk een gezamenlijk gedragen en duurzame oplossing.
Kunnen wij een bemiddelaar preventief inschakelen?
De bemiddelaar kan worden ingeschakeld om de communicatie en het onderhandelingsproces tussen partijen te ondersteunen, met als doel om voor alle betrokkenen het meest optimale onderhandelingsresultaat te bekomen. Hierbij is het tevens de taak van de bemiddelaar om de eventuele verborgen agenda’s en de werkelijke kwesties op tafel te krijgen.
Voor het familiebedrijf is het van belang dat de verschillende spelers tijdig met elkaar in gesprek gaan, met andere woorden voor er een onenigheid ontstaat of meer, voordat het conflict escaleert. Aangezien er geen geschil is en daarom geen openlijke vijandschap, lopen de emoties minder hoog op.
Het onderhandelingsresultaat kan mogelijks worden vertaald in een familiecharter en/of een aandeelhoudersovereenkomst.
Lees meer
Wat is een aandeelhoudersovereenkomst?
Een aandeelhoudersovereenkomst kan een aanvulling zijn op de vennootschapsrechtelijke bepalingen die reeds zijn opgenomen in het Wetboek. Zaken die onvoldoende zijn behandeld in de wet of in de statuten, kunnen worden opgenomen in een aandeelhoudersovereenkomst. Men kan hierbij onder meer denken aan de overdraagbaarheid van aandelen, de winstbestemming, het bestuur en een geschillenregeling op het niveau van het bestuursorgaan of de algemene vergadering,..
Een bijkomend voordeel is dat waarbij de statuten openbaar worden gemaakt, een aandelenovereenkomst een discreet karakter heeft.
Waarom zou u een bemiddelaar inschakelen bij onderhandeling over een overeenkomst?
Bij een overname of bij een langdurige- of projectsamenwerking ontstaat er mogelijks ruis op de lijn in de onderhandelingen over de finale aspecten van de overeenkomst. Dit gebeurt doordat niet elke partij zich duidelijk en haarscherp uitspreekt over zij of haar wensen en belangen met het oog op de inhoud en de redactie van de overeenkomst.
Wanneer het voor een of meerdere partijen niet veilig genoeg aanvoelt om onder meer gevoelige onderwerpen op tafel te leggen, creëert dit een onevenwicht tussen betrokkenen. Zelfs de partij die denkt een voordeel te halen uit de omstandigheid dat de andere partij zijn belangen niet scherp op tafel legt, is hiermee niet gebaat op langere termijn. De ‘benadeelde’ partij zal zich immers wat gewrongen voelen in de bereikte situatie…
Als erkend bemiddelaar zorg ik voor het proces van de onderhandelingen en schept hierbij een kader van vertrouwen en veiligheid, waarbij ik naga of eenieders belangen en behoeften volledig aan bod zijn gekomen in de onderhandelingen.
Een overeenkomst waarbij tegemoet wordt gekomen aan ieders belangen en met respect voor eenieders behoeften, draagt bij aan een duurzame samenwerking. De ervaring van dit proces zorgt ervoor dat ook toekomstige fricties tussen partijen of onduidelijkheden, sneller uitgeklaard kunnen worden.
info@lieve-vriens.be
+32 485 98 99 50
Lieve Vriens is lid van Uwbemiddelaars, lid bij Mediatum Bemiddeling en erkend door de federale bemiddelingscommissie.